İnternette hemen her yerde çevrimiçi güvenlik ve gizlilik konularında konuşan insanlar bulabilirsiniz. Bilhassa bilgilerimizin nasıl kötüye kullanıldığına dair çıkan haberlerden sonra bu konu daha da fazla önem kazanmıştır. Bu bağlamda insanların internet güvenliği için VPN ya da Türkçe karşılığı ile Sanal Özel Ağ kullanımından bahsettiklerine sık sık şahit olabilirsiniz.
VPN’nin ne olduğunu anlamak adına, bilmeniz gerekenleri anlaşılır bir dille anlatan, görece daha tecrübesiz internet kullanıcıları için bir rehber hazırlamaya karar verdik. Bu rehber VPN’nin ne olduğunu, neden kullanmanız gerektiğini ve nasıl kullanabileceğinizi anlamanıza yardımcı olacaktır. İlk başta kulağınıza aşırı teknik ya da karmaşık bir konu olarak gelebilir, ancak hazırladığımız bu rehberi okuduktan sonra, VPN hizmetleri hakkında ihtiyacınız olan tüm bilgilere kavuşacak ve o kadar da karmaşık bir konu olmadığını göreceksiniz.
Gelin öncelikle isminden başlayalım. Virtual Private Network (VPN) ya da dilimizdeki karşılığıyla Sanal Özel Ağ, isminden de anlaşılacağı gibi izin verdiğiniz herhangi bir kişi dışında erişime kapalı size özel bir ağdır. Aynı zamanda bu ağa bilgisayarınız ya da mobil cihazınız üzerinden erişilmektedir.
Açıklamalı VPN.
Basit bir dille ortaya koymak gerekirse, bir sanal özel ağ bir kullanıcıların kendi internet sağlayıcıları üzerinden ulaştıkları bir grup sunucudan oluşur. Kullanıcının bir kez bu VPN sunucusunda oturum açması yeterlidir, her defasında tekrar olarak oturum açılmasına gerek yoktur. Bir VPN’e bağlandığınızda, “tünelleme” olarak adlandırılan bir işlem başlar ve VPN hizmetinizin sunucuları sizin ana sunucunuz gibi çalışır.
Dolayısıyla internet üzerinde normalde yaptığını bütün çevrimiçi aktivitelerinizi gerçekleştirebileceğiniz kendinize ait güvenli bir alan yaratırsınız. İnternet sayfaları arasında gezinirken, gönderdiğiniz ve aldığınız bütün bilgiler şifreleme yoluyla güvence altına alınır ve kullanıcı kimliğinizin gizli tutulması sağlanır.
Tünelleme işlemi sırasında, internet servis sağlayıcınız ve diğer daha yetkili kurumlar gönderme ve alma işlemleri sırasında kullandığınız bilgileri göremezler. Eylemlerinizi izleyen ve ne yaptığınızı gören biri olmadan anonim olarak internet kullanabilirsiniz.
Neden Bir VPN Edinmelisiniz?
Güvenlik
Bir VPN hizmetinin birinci amacı kullanıcının çevrimiçi güvenliğini en üst düzeye çıkarmaktır. Gönderdiğiniz ve aldığını bütün veriler şifrelendiğinden dolayı, internet korsanlarının bu verilere erişimi ve onları kötüye kullanımı çok daha zorlaşır. Örneğin, eğer banka hesabınıza giriş yapmak için kişisel bilgilerinizi girerken, bir internet korsanının ne yazdığınızı görmesi ve hesabınızı çalması imkânsızlaşır.
Dolaysıyla havalimanı kablosuz ağları gibi genel ve güvensiz ağlara bağlanırken VPN kullanmak sizin için daha iyi olacaktır. Bu tür ağlar genellikle korumasızdır, adeta bilgilerinizi çalmak isteyen bilgisayar korsanlarının arasında dolaşmaya benzer.
Gizlilik
Çevrimiçi kimliğinizi gizli tutmak, VPN kullanmanın neden iyi bir fikir olduğuna dair ikinci önemli sebeptir. Ne izlediğiniz, ne indirdiğiniz, ne okuduğunu veya yazdığınız kimseyi ilgilendirmez ve kimse internet etkinliğinizin izini sürememelidir. Ancak VPN sayesinde veri trafiğiniz şifrelenmiş olsa bile, bu tür bilgiler çerezler gibi internet sitesi araçlarıyla izlenebilir.
Basit bir dille anlatmak gerekirse bir VPN ağ trafiğinizi korumaya alır ve başkalarının iletişiminizi görmesini engeller. Fakat internet sitelerindeki çerezler gibi uygulamaların sizinle iletişime geçmesini engellemez.
Konum Değiştirme
Konum değişikliği de aynı zamanda neden bir VPN edinmelisiniz sorusunun önemli cevaplarından biridir. VPN sayesinde sanal konumunuzu değiştirebilirsiniz. VPN hizmetleri IP adresinizi değiştirebilir ve çevrimiçi insanların bu adres üzerinden gerçek konumunuza ulaşmasını engeller.
Eğer ülkenizde izin verilmeyen sanal bahis gibi çevrimiçi etkinlikler ilgileniyorsanız, bir VPN kullanarak bu oyunların yasal ve özgürce oynanabildiği ülkelerden bağlanıyormuş gibi gözükebilirsiniz.
Aynı zamanda ülkenizde yayınlanması sınırlandırılmış olan filmlere ve diğer yayın hizmetlerine erişmek için VPN hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Hatta bunun tam tersi de geçerlidir, yurtdışında bu tür hizmetlerin sınırlandırıldığı bir ülkeye seyahat ediyorsanız, internete kendi ülkenizden bağlanıyormuş gibi gözükebilirsiniz.
VPN Kullanmak İnternet Bağlantı Hızını Düşürür Mü?
Bir VPN hizmeti bağlantı hızınızı düşürür ancak bu kayda değer bir değişiklik olmaz. VPN’lerin internet bağlantı hızını düşürmesinin sebebi, verilerinizin VPN sunucusundan geçerek daha uzun bir yol kat etmesidir. Dahası, verilerinizin şifrelenmesi de zaman ve enerji isteyen süreçlerdir. Eğer iyi bir VPN hizmeti alırsanız ve stabil bir internet bağlantısına sahipseniz, kullanıcı tecrübenizi etkilemeyecek kadar düşük bir fark olur.
Seçtiğiniz VPN hizmetinin düşük bir sunucu hızına sahip olmaması dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır. Böylesi bir durumda internet bağlantı hızınızda ciddi bir düşüş yaşayabilirsiniz. Bir diğer taraftan, sunucuların size yakın yerlerde konumlandığından emin olunuz. Aksi takdirde verileriniz çok daha uzun bir yol kat edeceğinden dolayı bağlantı hızınız yavaşlayacaktır.
Bir VPN Birden Fazla Cihazda Kullanılabilir Mi?
Bu genellikle VPN hizmeti sağlayıcısına bağlıdır. Ancak günümüzde bütün profesyonel VPN sağlayıcıları, masaüstü bilgisayarınız, dizüstü bilgisayarınız, tablet ve akıllı telefonunuz gibi birden fazla cihaz üzerinden bağlanabileceğiniz bir hesap sunmaktadır. Bütün bu cihazlarınızda VPN bağlantı mantığı aynı şekilde çalışır ve aynı faydaları sağlar.
Buna ek olarak, ExpressVPN gibi kaliteli VPN sağlayıcıları size aynı anda kullanabileceğiniz VPN bağlantısı sunmaktadır. Örneğin, bir kişi masaüstü bilgisayar üzerinden bağlanırken, diğer bir kişi aynı hesabı kullanarak akıllı telefonu üzerinden bu bağlantıyı kullanabilir. Genellikle VPN hizmeti sağlayıcıları, sayıları 3 ile 5 arasında değişen aynı anda bağlantı miktarına imkân tanımaktadır.
Ücretsiz VPN Hizmetleri Var Mıdır?
Evet ücretsiz seçenekler vardır. Ancak düzgün bir VPN, düzgün sunucular sağlayacak bir şirkete, altyapıya ve düzenli bakıma ihtiyacı vardır. Kaliteli bir VPN hizmeti sağlamak ciddi bir iştir, insan kaynağı gerektirir. Bu kişiler de ücretsiz çalışmaz. Bundan dolayı TunnelBear gibi kaliteli VPN sağlayıcıları, gerçek bir VPN’nin gücünü görmeniz adına yalnızca sınırlı bir süre için ücretsiz hizmet verirler.
Amaçları size bir VPN hizmetinin ne kadar güzel olabileceğinizi ve vereceğiniz paraya değeceğini göstermek ve sizleri Premium tekliflerini satın almaya ikna etmektir. Kısaca, size ücretsiz bir deneme sürümü sağlayacaklardır. Bu da oldukça makul bir hizmettir.
Ancak sizden karşılığında hiçbir şey istemediğini iddia eden VPN sağlayıcılarından haberdar olmanızda fayda vardır. Reklam amaçlı satmak için verilerinizi gözlüyor olabilir ya da bazı durumlarda bağlantınızın bant genişliğini çalmak için sizi kullanıyor olabilirler.
Özetlemek Gerekirse
VPN, size çevrimiçi dünyada birçok fayda sağlayacak olan kullanışlı bir araçtır. Elbette bu hizmeti kötü amaçla kullanan insanlar vardır, fakat internet yalnızca iyi amaçlarla kurulmuştur bazı insanlar yalnızca bunu suistimal etmektedir. Bir VPN ile internet kimliğinizi gizleyebilir ve çevrimiçi güvenliğinizi artırabilirsiniz. Bu maalesef artık günümüzde bir elzem hâline gelmiştir.