Tarayıcı parmak izi görece yeni bir terim olsa da interneti kasıp kavurmakta ve giderek daha fazla sayıda internet kullanıcısı bu terimin ne anlama geldiğini, nasıl çalıştığını ve bu konuda neler bilmeleri gerektiğinden haberdar olmak istemektedirler. Henüz bu konudan haberdar olmayan sayısız internet kullanıcısından biriyseniz, endişelenmeyin. Yalnız değilsiniz.
Basit bir dille anlatmak gerekirse, tarayıcı parmak izi, internet üzerindeki tarayıcı etkinliğini tanımlayarak çevrimiçi kullanıcı etkinliğini izlemenin son derece isabetli bir yöntemidir. Yaptığınız her etkinlik, internet ağının üzerinde “parmak izlerinizi” bırakmaktadır ve bu izlerin ucu gerektiğinde size kadar uzanmaktadır. Neyse ki, parmak izlerinizi silmenin birden fazla yolu mevcuttur. Dolayısıyla endişelenmenize gerek yoktur.
Tarayıcı Parmak İzi Nedir?
En basit tanımıyla tarayıcı parmak izi, tek tek çevrimiçi kullanıcıları ve aygıtları tanımlamak amacıyla uzak bilgisayarlardan toplanan bilgilere veri tanımlayan bir terimdir. Birçok internet sitesi, çevrimiçi kullanıcıların etkinliğini izlemelerine izin veren çerezler kullanmaktadır.
Tarayıcı parmak izi, bu internet sitelerinin, çerezler izinleriniz kapalı olmasına rağmen herhangi bir çevrimiçi etkinliği izlemesini sağlamaktadır.
Kabaca internete bağlanmak için akıllı telefonunuzu veya dizüstü bilgisayarınızı her kullandığınızda, karşı taraftaki alıcı sunucu cihazınızdan çevrimiçi etkinliğiniz hakkında belirli veriler alacaktır.
Ekran çözünürlüğü, dil, saat dilimi, etkin eklentiler, işletim sistemi, kullandığınız tarayıcının türü ve sürümü gibi çevrimiçi kullanıcılarla ilgili çok çeşitli etkin ayarların toplanmasına yönelik son derece güçlü bir yöntemdir.
Tarayıcı Parmak İzi ve Reklam
İnternet siteleri, bu yöntemi her bir kullanıcının çevrimiçi davranışlarını gözlemlemek için kullanır. İlk önce bu kullanıcıyı tanımlar ve daha sonra izlemeye alır. Bu işlem, “tarayıcı parmak izi alma” olarak bilinen şeydir. Nasıl bir polis teşkilatı, suçluları ve şüphelileri tespit etmek için parmak izi kullanıyorsa, tarayıcı parmak izi de aynı şekilde kullanılmaktadır. Her bir tarayıcının bilgileri tamamen eşsizdir. İki tane birebir tarayıcı parmak izine sahip olma olasılığı çok düşüktür.
Tıpkı gerçek parmak izleri gibi, tarayıcı parmak izleri de kullanıcıların kimlikleri hakkında eşsiz bilgiler sunar. İnternet siteleri bu bilgileri doğru izleyici kitlesine reklam gösterebilmek amacıyla kullanır. Dünya çapındaki pazarlama ve reklam endüstrisi kişisel verilerinizin daima peşindedir. Çünkü çevrimiçi ortamda yaptıklarınızı temel alarak ürünlerini tanıtmak için çevrimiçi etkinliklerinizin kaydına ihtiyaçları vardır.
Veri toplama ve takip yöntemleri son derece önemlidir, çünkü şirketlerin çevrimiçi tercihlerinize dayanarak sizin tüketici profilinizin çıkarmasına yardımcı olur. Çevrimiçi bir kullanıcı olarak sizi ne kadar çok tanıyorlarsa, gelirlerini artırmak için ilgi alanlarınıza yönelik reklamlarla sizi hedeflemeleri o kadar kolay olacaktır.
İzleme yöntemleri
İnternet siteleri, çevrimiçi kullanıcıların etkinliklerini izlemek için kullandıkları birkaç farklı izleme yöntemine sahiptir. Hayatımızın bir parçası olan yeni teknolojiler, bir yandan da internet sitelerinin, kullandığımız tarayıcıyla etkileşime girerek bilgi toplamasını sağlamaktadır.
Çerezler
En yaygın ve en çok bilinen izleme yöntemlerinden biri çerez kullanmaktır. Aslında, bu veri elde etmenin en geleneksel yöntemidir. Bilgisayarınıza kaydedilmiş küçük metin dosyaları bulunur ve internete her eriştiğinizde, girdiğiniz internet sitesi bilgisayarınızdan bazı değerli verileri almak için bu çerezleri kullanır. Bu yaparken kullanıcılara en iyi deneyimi ve hizmeti sunma amacı taşıdıklarını vaat ederler.
Çerezlerin bilgisayarınıza yüklenmesiyle, internet siteleri çevrimiçi davranışınızı ve etkinliğinizi analiz etmek için cihazlarınızı ve bilgisayarlarınızı izleyebilir. Bir internet sitesine ilk defa girdiğinizde, tarayıcınız çerezleri indirir ya da bu konuda sizin izninizi sorar.
Aynı siteyi tekrar ziyaret ettiğinizde, tercihinize uygun oluşturulmuş ve kişiselleştirilmiş bir kullanıcı deneyimi sunmak için bu verileri değerlendirir. Çerezler, göz atarken ilgilendiğiniz noktalar, alışkanlıklarınız ve diğer birçok şeyle ilgili aktiviteleriniz hakkında veri depolar.
IP Adresiniz mi yoksa Tarayıcı Parmak İzi mi?
Gizliliğine değer veren bir internet kullanıcıysanız, çevrimiçi etkinliğinizi ve kimliğinizi gizlemenin yollarının olduğunu bilmek sizi mutlu edecektir. En iyi yöntem verileri gizlemektir, örneğin IP adresinizi. Her IP adresi protokolü, alıcı bir internet sunucusunun yanıt verebilmesi için IP adresinize erişmesine izin verir.
Yani, herhangi bir çevrimiçi hizmetle ya da bir internet sitesiyle her etkileşimde bulunduğunuzda, bu sunucu size istenen çevrimiçi sonuçları sağlamak için isteğinizi alır. İşte IP adresiniz bu sunucuya isteğin nereden geldiğini gösteren şeydir.
Bu protokol üzerinden, teknoloji şirketleri coğrafi konumunuzu, giriş yapmak için kullandığınız hesabı ve gerçekleştirdiğiniz diğer tüm çevrimiçi etkinlikleri izleyebilir. Neyse ki, tarayıcı kimliğinizi Panopticlick gibi çok faydalı araçla test edebilirsiniz. Bu araç, verilerinizin ne kadar benzersiz olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir. İnternet sitesini açtığınızda, testi başlatarak tarayıcınızın aşağıdaki hususlarda başarılı olup olmadığını görebilirsiniz:
• İzleyici reklamları engelleme.
• Görünmez izleyicileri engelleme.
• Beyaz listedeki izleyicileri engelleme.
• ''İzlememe'' komutu verilmiş web sitelerinin engellenmesi.
• Tarayıcı parmak izi bırakmaya karşı uygun koruma.
• Görünmez izleyicileri engelleme.
• Beyaz listedeki izleyicileri engelleme.
• ''İzlememe'' komutu verilmiş web sitelerinin engellenmesi.
• Tarayıcı parmak izi bırakmaya karşı uygun koruma.
Tarayıcı Parmak İzine Karşı Ne Yapmalı
Bu tür izlemelere karşın tamamen bir koruma mümkün olmasa da çevrimiçi gizliliğinizi geliştirirken tarayıcı tanımlamasını önlemenize yardımcı olacak birkaç yararlı araç vardır. Kendinizi korumanın en etkili yöntemleri sizin için sıraladık:
• Gizlilik odaklı, ancak oldukça yaygın bir tarayıcı kullanın. Firefox bu konuda iyi bir seçenektir. Ancak Brave internet tarayıcısı gibi diğer bazı tarayıcılar daha odaklı tasarlanmış ve varsayılan olarak etkin parmak izi engelleme özelliğine sahiptir. Çok nadir bulunan ve yepyeni bir tarayıcı seçmemeye çalışın, çünkü hâliyle az bilinen bir tarayıcı kullanmak parmak izinizi daha belirgin bir hale getirir. Tor tarayıcısı da iyi bir seçenektir, ancak bunun varsayılan Tor sürümü olduğundan ve kişiselleştirmediğinden emin olun.
• Herhangi bir tarayıcı uzantısını kullanmayın ve illa gerekiyorsa yalnızca birkaç yaygın uzantıya bağlı kalın. Her ek uzantı, özellikle yaygın olarak kullanılan bir uzantı değilse, parmak izinizin belirgin olma şansınızı artırır.
• Meta-Verilerinizi kontrol edebileceğiniz düzeyde tutun. Tarayıcınızın, mikrofon ve kamera durumunuz veya saat diliminiz gibi, hayati önem taşımayan herhangi bir şeyi paylaşmasını ve kullanıma izin vermesini engelleyin ve WebGL'yi devre dışı bırakın. Mümkünse, yaygın kullanılan bir ekran boyutu ve çözünürlüğü kullanın.
• Tarayıcınızı sanal bir makinede çalıştırın. Bu, gerçek tarayıcınızı gizleyecektir. Sanal makinenin ayarlarıyla uğraşmaya üşenmiyorsanız, ilave bir koruma katmanı oluşturmak için her seferinde farklı ayarlarla bile ayarlayabilirsiniz. Aynı zamanda birden fazla VPN'i bu sanal makine üzerinde çalıştırarak zincirlemek için kullanabileceğinizi de önemle hatırlatırız!
Temelde, tarayıcı parmak izi çevrimiçi olduğunuz sürece gizliliğinizi ve kişisel verilerinizi tehlikeye atmaz, ancak bir noktada sinir bozucu olabilecek kişiselleştirilmiş reklam bombardımanına uğramanıza neden olur. Yukarıda belirtilen yöntemleri uygulayarak kendinizi çok etkili bir şekilde savunabilir ve izlenmesi korkusu olmadan daha kişiselleştirilmiş bir tarayıcı ve kullanıcı deneyiminin tadını çıkarabilirsiniz.